Tarihte Yöntem Sorunu: Tarih ve Tarih Yazımı - 5

Töre Sivrioğlu

Tarıma Geçiş ve Sınıfların Ortaya Çıkışı: Asyatik Adı Verilen Toplum Biçimleri

Assurbanipal (MÖ 668-627), British Museum

Önce soruyu doğru soralım, neden bazı halklar “ilkel” kaldılar değil, neden bazı halklar “uygarlaştılar.” İlk sınıflı toplumlar birbirine benzer coğrafi alanlarda ortaya çıktılar. Genellikle akarsu boyları, yağmur alan dağların yamaçları, yakılınca tarıma elverişli bölgeler haline gelen ormanlar gibi. Tarımın ortaya çıkması İÖ 11. binden başlayarak İÖ 7. binyıla doğru hızlanmıştır. İlk evcilleştirilen bitki Orta Doğu’da einkorn, emer buğdayı, arpa ve mercimek, Çin’de pirinç, Peru’da patates ve domatestir. Başlangıçta yağmura bağlı sulu tarım (bilimsel dilde kuru tarım) yapılırken, daha sonra İÖ 6. binden itibaren sulama kanallarının ortaya çıkması (sulu tarım), tarımsal ilişkileri daha karmaşık hale getirmiştir.